Er bestaan verschillende algemene of paraplutermen om variaties in sekse-kenmerken nog te omschrijven.
Waarom is een meer algemene of parapluterm noodzakelijk?
-
Er zijn meer dan 40 verschillende variaties in sekse-kenmerken mogelijk. Niet elke variatie heeft een naam, omdat er niet altijd een medische/genetische diagnose gekend is. Sommige personen krijgen ook (nog steeds) een verkeerde diagnose. Daardoor krijgen zij soms niet de gepaste zorg. Door het samenbrengen van verschillende variaties onder één bekendere parapluterm, waarvoor ook duidelijke zorgrichtlijnen bestaan, valt niemand uit de boot.
-
Een parapluterm kan er ook voor zorgen dat mensen met een gelijkaardige conditie of ervaring met elkaar in contact kunnen komen.
-
Hoewel verschillende variaties elk hun eigen specifieke uitdagingen hebben, benadrukt een parapluterm vooral de gemeenschappelijke uitdagingen van ouders, jongeren en volwassenen. Die gaan bijvoorbeeld over hoe om te gaan met de variatie en met mogelijke effecten op zelfbeeld of vruchtbaarheid, hoe erover praten met anderen, of hoe betrokken zijn bij zorgbeslissingen.
Het is een uitdaging om tot een algemene of parapluterm te komen die voor iedereen werkt, zowel binnen een wetenschappelijke als dagelijkse sociale context. Zo'n term moet ook diversiteit toelaten en uitsluiting (bv door vooroordelen) tegengaan. Elke term heeft voor iedere persoon een andere betekenis en heeft andere voor- en nadelen als het aankomt op gehoor vinden bij anderen (inclusief familie, vrienden en zorgverleners) of begrijpen van het eigen lichaam of dat van het kind.
We willen geen termen opdringen, en pleiten voor een aanpak waarin het iedereen vrij staat om termen te gebruiken die best aansluiten bij de persoonlijke situatie en voorkeur.
We belichten in het bijzonder twee termen, intersekse en DSD, die beide extra geschiedenis hebben en populairder zijn dan andere termen. Het zijn alle twee paraplutermen voor een hele groep aangeboren condities, waarbij de ontwikkeling van het geslacht verschilt van wat dokters over het algemeen onder ‘man’/mannelijk of ‘vrouw’/vrouwelijk verstaan (van Lisdonk, 2014: 10). De twee termen hebben andere uitgangspunten en vullen elkaar daardoor enigszins aan:
-
DSD ( Disorder/Difference of Sex Development, aangeboren aandoening van de geslachtsontwikkeling)
= de term belicht vooral hoe het lichaam is ontwikkeld, en benadrukt de
de medische/biologische aspecten;
-
Intersekse
= de term belicht vooral de maatschappelijke gevolgen wanneer mensen geboren worden met een lichaam dat niet als helemaal typisch M/V wordt gezien, en benadrukt de sociale/culturele aspecten
MEER WETEN?
Tabel gebaseerd op Muscarella et al, 2014; NNID 2013
