Hoe wordt er over de eeuwen heen, in het Westen, over sekse, gender en lichamen gedacht? En hoe kijkt de medische wereld, de wetenschap en bredere maatschappij daardoor naar variaties in sekse-kenmerken? (Callens, Longman & Motmans, 2017; Motmans & Longman, 2017). We geven een overzicht van de geschiedenis, met enkele invloedrijke figuren.

​

We voorzien ook een overzicht van (een selectie) van documentaires en films, boeken en magazine artikels die die geschiedenis,  en de effecten daarvan op personen met variaties in sekse-kenmerken verder illustreren.

 

GESCHIEDENIS EN INVLOEDRIJKE FIGUREN

Oudheid tot Middeleeuwen: een één-sekse model 

​

​

           

​

​

​

Vanaf de 17-18 e eeuw: een twee-seksen model ​

​

           

​

​

Eind 18e-begin 19e eeuw:

'echte' en 'valse' hermafrodieten

 

​

           

​

​

​

Begin 20ste eeuw: biologisch determinisme en medische maatstaven voor mannelijkheid en vrouwelijkheid

​

​

Midden 20ste eeuw:

sociale genderrol

1950 tot 1990 : Socialisatie -invloeden

Jaren '90:

Terug naar biologie?

21e eeuw:

Kenteringen in beleid?

 

Anno 2018

EEN SELECTIE VAN EXTRA INFORMATIEBRONNEN 

We hebben een selectie gemaakt van Nederlandstalige en ook enkele Engelstalige videofragmenten, documentaires, fictie -en non-fictieboeken die de geschiedenis van het denken over gender en sekse en de effecten daarvan op personen met variaties in sekse-kenmerken verder illustreren.

Nederlandstalig

Magazine-artikels

De Morgen mei 2018

Lees meer >
Magazine artikels

Humo mei 2017

Lees meer >
Magazine artikels

Humo oktober 2016

Lees meer >
Magazine artikels

Goedele 

feb 2009

Lees meer >
Magazine artikels

De Standaard feb 2004

Lees meer
Magazine artikels

​

Charlie maart 2018

Lees meer >
Magazine artikels

De Morgen feb 2017

Lees meer >
Magazine artikels

Trouw juni 2014

Lees meer >
Magazine artikels

Humo sept 2004

Lees meer >
Magazine artikels
Nederlandstalige video-fragmenten en websites 

De afspraak (2017)

Kinderendocrinoloog Martine Cools  n.a.v.verhaal van topmodel Hanne Gaby Odiele begin 2017

DSDNederland

website

Vrouwen met AOS* (2016)

4 Vrouwen vertellen over hun Androgeen ongevoeligheidssyndroom (AOS)

NNID

website

Topdokters op vier (2017)

Kinderuroloog Piet Hoebeke "Wij zijn geen Schepper naast God"  (over operaties bij intersekse en transgender) 

Engelstalig

Magazine artikels

​

​

Boeken

Fictieboeken

Middlesex van Jeffrey Eugenides (2002) Won er een Pulitzer Prize mee. Hoewel er ook kritiek is op het boek – het verhaal over de transitie van de hoofdpersoon Call van vrouw naar man is nogal heteronormatief (NNID, 2013)– geeft het een inzicht in de problemen die je tegenkomt als je bij de geboorte het verkeerde geslacht krijgt toegewezen. Golden Boy van Abigail Tarttelin (2013) Het hoofdpersonage Max is een 'golden boy'; een knappe, intelligente en populaire jongen. Maar dat Max een intersekse-conditie/DSD heeft houden hij en zijn familie angstvallig geheim. ​ The Condition van Jennifer Haigh (2008) Gaat over een vrouw met het Syndroom van Turner en de invloed van haar diagnose op haarzelf en op haar familie. Annabel van Kathleen Winter (2010) In 'Annabel' wordt een kind geboren waarvan niet duidelijk is of het een jongen of een meisje is. Opgevoed als jongen ontwikkelt Wayne een schaduw-zelf die Annabel heet. Het verhaal speelt zich af in de jaren '70 en '80 toen het woord hermafrodiet nog werd gebruikt. press "Manage Questions" button.



Non-fictieboeken

Colapinto, J. (2000). As Nature Made Him: The boy who was raised as a girl. Harper: New York. ​ Davis, G (2015). Contesting Intersex : The Dubious Diagnosis. New York, NY: New York University Press. ​ Dreger, A.D.(1998). Hermaphrodites and the Medical Invention of Sex. Cambridge MA: Harvard University Press. ​ Fausto-Sterling, A. (2000). Sexing the Body: Gender Politics and the Construction of Sexuality. New York: Basic Books. Feder, E. K. (2014). Making Sense of Intersex: Changing Ethical Perspectives in Biomedicine. Bloomington, IN: Indiana University Press. ​ Karkazis, K. (2008). Fixing Sex: Intersex, Medical Authority, and Lived Experience. Durham, NC: Duke University Press. ​ Kessler, S.J. (2000). Lessons from the Intersexed. New Brunswick, NJ: Rutgers University Press. ​ Preves, S.E. (2003). Intersex and Identity: the contested self. New Brunswick, NJ: Rutgers University Press. ​ Reis, E. (2012). Bodies in Doubt. An American History of Intersex. Baltimore: Johns Hopkins University Press. ​ Van Heesch, M. (2015). Ze wisten niet of ik een jongen of een meisje was: kennis, keuze en geslachtsvariaties. Over het leven met en het kennen van intersekse condities in Nederland. Amsterdam: Amsterdam University Press. ​ Van Lisdonk (2014). Leven met intersekse/dsd. Sociaal en Cultureel Planbureau: Den Haag.



Videofragmenten en documentaires

2017 HRW & Inter/ACT Doctors -USA

Video waarin een aantal dokters terugblikken op het medische intersekse beleid

"Intersex care is one of the greatest failures of modern medicine"

2017 National Geographic Gender Revolution

In deze documentaire gaat journaliste Katie Couric de USA rond om te praten met ervaringsdeskundigen, families, artsen,  psychologen en onderzoekers over gender met een grote G.  Ook intersekse komt kort aan bod.

2017 Human Rights Watch -USA

Kort videofragment, gelanceerd naar aanleiding van de publicatie van een Human Rights Watch rapport in Amerika. Voor dit rapport zijn ouders en artsen bevraagd over de gevolgen van irreversibele genitale ingrepen. 

2017 Belgisch topmodel Hanne Gaby Odiele

Kort youtubefragment van Belgisch topmodel Hanne Gaby Odiele,  die de wereld laat weten dat ze intersekse is, hoe ze is behandeld en wat ze wil veranderen

2016 Intersex People and the Physics of Judgment | TEDx

Een TEDx talk waarin Cecilia McDonald uitlegt wat intersekse net is, het verschil duidt met transgender, en kritisch stilstaat bij de onzichtbaarheid van en 'zorg' voor de 'intersekse' gemeenschap.

"We don't have to be caught up in the inbetween spaces of inches and pounds. We can remember that all of us, male, female, intersex, are not things to be fixed; we are people to be loved and if you believe that you're a person to be loved and treat yourself with kindness and patience you'll treat other people the same way..."

◄

1 / 3

►

Please reload

Bronnen

Amnesty International (2017). First, do no harm: Ensuring the Rights of Children with Variations of Sex Characteristics in Denmark and Germany. London. ​ Bao, A.M., & Swaab, D.F. (2011). Sexual differentiation of the human brain: relation to gender identity, sexual orientation and neuropsychiatric disorders. Frontiers in Neuroendocrinology, 32(2), 214-26. ​ Bosch, M. (2001). Vrouwelijke vruchtbaarheid en mannelijke melkproductie: Aletta Jacobs en Catharina van Tussenbroek over lichaam en leven. In K. Wils (Ed.), Het lichaam m/v. (pp. 141-164). Leuven: Leuven University Press. ​ Callens, N. (2014). The past, the present, the future: Genital treatment practices in disorders of sex development under scrutiny [dissertation]. University of Ghent: Ghent, Belgium. ​ Callens, N. Motmans, J., & Longman, C. (2017). Redactionele inleiding themanummer intersekse/DSD. Tijdschrift voor Seksuologie, 41 (2), 51-54. ​ Chase, C. (1998) Hermaphrodites with attitude: mapping the emergence of intersex political activism. GLQ: A Journal of Lesbian and Gay Studies, 4 (2), 189-211. ​ Cools, M., Drop, S. L. S., Wolffenbuttel, K. P., Oosterhuis, J. W., & Looijenga, L. H. J. (2006). Germ Cell Tumors in the Intersex Gonad: Old Paths, New Directions, Moving Frontiers. Endocrine Reviews, 27(5), 468-484. ​ Cools, M., Simmonds, M., Elford, S., Gorter, J., Ahmed, S. F., D'Alberton, F., . . . Technology Action, B. M. (2016). Response to the Council of Europe Human Rights Commissioner's Issue Paper on Human Rights and Intersex People. European Urology, 70 (3), 407–409. ​ Creighton, S. (2004). Long-term sequelae of genital surgery. In A. Balen, S. Creighton, M.C. Davies, J. MacDougall, and R. Stanhope (Eds). Paediatric and Adolescent Gynaecology: A Multidisciplinary Approac (p. 327-333). Cambridge, UK: Cambridge University Press. ​ Creighton, S., Alderson, J., Brown, S., & Minto, C. L. (2002). Medical photography: ethics, consent and the intersex patient. BJU International, 89(1), 67-71. ​ Creighton, S. M., Michala, L., Mushtaq, I., & Yaron, M. (2014). Childhood surgery for ambiguous genitalia: glimpses of practice changes or more of the same? Psychology & Sexuality, 5 (1), 34-43. ​ Creighton, S. M., Minto, C. L., & Steele, S. J. (2001). Objective cosmetic and anatomical outcomes at adolescence of feminising surgery for ambiguous genitalia done in childhood. The Lancet, 358(9276), 124-125. ​ Davis, G (2015). Contesting Intersex : The Dubious Diagnosis. New York, NY: New York University Press. ​ Dessens, A.B., Slijper, F.M., & Drop, S.L. (2005). Gender dysphoria and gender change in chromosomal females with congenital adrenal hyperplasia. Archives of Sexual Behavior, 34 (4), 389-97. ​ Devor, H. (1997). FTM. Female-to-male transsexuals in society. Bloomington: Indiana University Press. ​ Diamond, D.A., & Sigmundson, K. (1997). Sex reassignment at birth: long- term review and clinical implications. Archives of Pediatric and Adolescent Medicine, 151(3), 298-304. ​ Dreger, A.D. (1998). ‘Ambiguous sex’—or ambivalent medicine? Ethical issues in the treatment of intersexuality. Hastings Center Report, 28(3), 24-35.
Dreger, A.D. (1998). A history of intersexuality: from the age of gonads to the age of Consent. Journal of Clinical Ethics, 9(4), 345-355.
Dreger, A.D.(1998). Hermaphrodites and the Medical Invention of Sex. Cambridge MA: Harvard University Press. ​ European Union Fundamental Rights Agency (2015). The fundamental rights situation of intersex people. ​ Fausto-Sterling, A. (2000). Sexing the Body: Gender Politics and the Construction of Sexuality. New York: Basic Books. ​ Feder, E. K. (2014). Making Sense of Intersex: Changing Ethical Perspectives in Biomedicine. Bloomington, IN: Indiana University Press. ​ Hines, M. (2004). Brain Gender. Oxford, UK: Oxford University Press. ​ Human Rights Watch (2017). “I Want to Be Like Nature Made Me” Medically Unnecessary Surgeries on Intersex Children in the US. New York. ​ Karkazis, K. (2008). Fixing Sex: Intersex, Medical Authority, and Lived Experience. Durham, NC: Duke University Press. ​ Kessler, S.J. (2000). Lessons from the Intersexed. New Brunswick, NJ: Rutgers University Press.
Kolesinska Z, Ahmed SF, Niedziela M et al. (2014).Changes over time in sex assignment for disorders of sex development.Pediatrics. 134(3):e710-5. ​ Laqueur, T. (1990). Making sex: body and gender from the Greeks to Freud. Harvard: University Press. ​ Lee, P. A., Houk, C. P., Ahmed, S. F., Hughes, I. A., & Participants in the International Consensus Conference on Intersex. (2006). Consensus statement on management of intersex disorders. Pediatrics, 118 (2), e488-e500. ​ Liao, L-M. (2004). Development of sexuality: psychological perspectives. In A.H. Balen, S. Creighton, M. Davies, J. MacDougall, and R. Stanhope (Eds.) Paediatric and Adolescent Gynaecology. A multidisciplinary approach (p. 77-93). Cambridge, UK: Cambridge University Press. ​ Liao, L.-M., Audi, L., Magritte, E., Bahlburg, H. F. L., & Quigley, C. A. (2012). Determinant factors of gender identity: A commentary. Journal of Pediatric Urology, 8(6), 597- 601. ​ Liao, L.-M. & Simmonds, M.(2014) A values-driven and evidence- based health care psychology for diverse sex development, Psychology & Sexuality, 5:1, 83-101. ​ Liao LM, Tacconelli E, Wood D, Conway G, Creighton SM. (2010). Adolescent girls with disorders of sex development: A needs analysis of transitional care.J Pediatr Urol. 6(6):609-13. ​ Mak, G. (2012). Doubting Sex. Inscriptions, bodies and selves in nineteenth century hermaphrodite case histories. Manchester: Manches- ter University Press.
Mendez, J. E., United Nations (2013). Report of the Special Rapporteur on torture and other cruel, inhuman or degrading treatment or punish- ment. A/HRC/22/53.
Meyer-Bahlburg HFL, Khuri J, Reyes-Portillo J, New MI. (2017). Stigma in Medical Settings As Reported Retrospectively by Women With Congenital Adrenal Hyperplasia (CAH) for Their Childhood and Adolescence.J Pediatr Psychol. 42(5):496-503.
Money, J., & Ehrhardt, A.A. (1972). Man and Woman, Boy and Girl, The differentiation and dimorphism of gender identity from conception to maturity. Baltimore: Johns Hopkins University Press.
Money, J. (1973). Gender role, gender identity, core gender identity: usage and definitions of terms. The Journal of American Academy of Psychoanalysis and Dynamic Psychiatry 1(4): 397-402. ​ Motmans J & Longman, C. (2017). Wat maakt het verschil? Een genderkritisch perspectief op het thema intersekse. Tijdschrift voor Seksuologie, 41 (2), 68-77. ​ Nederlands Netwerk Intersekse/DSD (2013). Standpunten en Beleid, Nijmegen, the Netherlands. ​ Organisation Intersex International & International Lesbian and Gay Association -Europe (2015). Standing up for the rights of intersex people – How can you help? Brussels, Belgium: Corelio Printing. ​ Perovic, S., Barbagli, G., Djinovic, R., Sansalone, S., Vallasciani, S., & Lazzeri, M. (2010). Surgical challenge in patients who underwent failed hypospadias repair: is it time to change? Urology International, 85(4), 427-435. ​ Reis, E. (2012). Bodies in Doubt. An American History of Intersex. Baltimore: Johns Hopkins University Press. ​ Roen, K. (2014). Clinical intervention on sex development: a focus on multidisciplinary team work and psychological contributions. 13th European Congress of Paediatric and Adolescent Gynaecology, September 2014, London, UK. ​ Roen, K. (2016).Medical disclosure dilemmas and children’s rights. Conference: After the Recognition of Intersex Human Rights, September 2016, Guildford, UK. ​ Rynja, S., de Kort, L., & de Jong, T. (2012). Urinary, sexual, and cosmetic results after puberty in hypospadias repair: current results and trends. Current Opinion in Urology, 22(6), 453-456. ​ Stoller, R. (1968). Sex and Gender: On the Development of Masculinity and Femininity. N.Y.: Science House. ​ Van Heesch, M. (2015). Ze wisten niet of ik een jongen of een meisje was: kennis, keuze en geslachtsvariaties. Over het leven met en het kennen van intersekse condities in Nederland. Amsterdam: Amsterdam University Press. ​ Wils, K. (red.) (2001). Het lichaam (m/v). Leuven: Universitaire Pers.



© 2018 

Design & illustrations

by Nina Callens

​

Met de steun van